Gmina Mrocza

Akcja społeczna

Polski Projekt 400 Miast

PROGRAM REDUKCJI RYZYKA ZAWAŁÓW SERCA I UDARÓW MÓZGU
WŚRÓD MIESZKAŃCÓW MAŁYCH MIAST I WSI W POLSCE
MINISTERSTWO ZDROWIA

GŁÓWNI REALIZATORZY PROJEKTU:
AKADEMIA MEDYCZNA W GDAŃSKU
COLLEGIUM MEDICUM UJ W KRAKOWIE
INSTYTUT KARDIOLOGII W WARSZAWIE
AKADEMIA MEDYCZNA W POZNANIU
CENTRUM ONKOLOGI W WARSZAWIE
UNIWERSYTET MEDYCZNY W ŁODZI
GŁÓWNY PODWYKONAWCA PROJEKTU:
PRACOWNIA BADAŃ SPOŁECZNYCH W SOPOCIE

Choroby układu krążenia są głównym problemem zdrowotnym Polaków. Badania epidemiologiczne wykazują, że z powodu zawałów, choroby wieńcowej i udarów mózgu ginie w Polsce proporcjonalnie od 150 do 300% osób więcej niż w krajach Unii Europejskiej.
Dzieje się tak, mimo sukcesów w zakresie poprawy standardów leczenia, profilaktyki a także kultury zdrowotnej społeczeństwa. Poprawiają się wskaźniki zdrowotne, ale poprawa dotyczy przede wszystkim społeczności dużych aglomeracji, o lepszej sytuacji ekonomicznej. Szczegółowe badania wykazują, że najgorsza sytuacja epidemiologiczna dotyczy następujących grup ludności:
- mieszkańców małych miast i wsi,
- osób o niższym niż średni statusie ekonomicznym i społecznym,
- mężczyzn w średnim wieku.
Z tego powodu w ramach Narodowego Programu Leczenia Chorób Sercowo-Naczyniowych, postanowiono zrealizować specjalny program, adresowany do społeczności najmniejszych miast i otaczających je wsi. Program nazywa się POLSKI PROJEKT 400 MIAST (PP400M).

Założenia:
Współczesne badania z zakresu zdrowia publicznego wskazują nie tylko na związek procesu rozwoju chorób cywilizacyjnych z występującymi czynnikami ryzyka, takimi jak palenie tytoniu, współwystępujące choroby (cukrzyca, zaburzenia lipidowe), alkohol, płeć (mężczyźni), stres czy rodzaj wykonywanej pracy. Wskazują one także na źródła efektywności realizowanych programów profilaktyki chorób i promocji zdrowia. Z licznych badań wynika, że podstawowym warunkiem sukcesu zrealizowanego programu zdrowotnego, jest udział w nim społeczności, do której jest on skierowany.
Polski Projekt 400 Miast nie ogranicza się jedynie do jednorazowej interwencji medycznej. W rzeczywistości stanowić on ma przede wszystkim wsparcie w zakresie
organizacyjnym i merytorycznym dla władz lokalnych, w ich działaniach na rzecz poprawy stanu zdrowia społeczności, które reprezentują.

Sposób realizacji:
Polski Projekt 400 Miast jest adresowany do społeczności miast i miasteczek liczących do 8 tysięcy mieszkańców oraz mieszkańców najbliżej leżących wsi. W całej Polsce w takich miejscowościach mieszka około 2 300 000 osób.
Interwencja rozpoczęła się w 2003 roku (pilotaż), w 2004 roku zakończył się pierwszy etap Projektu obejmujący 5 województw, a w 2005 roku planuje się zrealizowanie Projektu w pozostałych 11 województwach.
Realizację tego zadania zaplanowano poprzez gruntowne warsztaty szkoleniowe w zakresie budowy infrastruktury dla promocji zdrowia, działań promocyjnych wśród dzieci i młodzieży na terenie szkół oraz edukacji antytytoniowej. Do uczestnictwa w warsztatach planuje się pozyskać osoby, które w danym mieście są aktywne społecznie. Po odbyciu szkolenia osoby te zaangażują się w przeprowadzenie konkretnych działań na swoim terenie a także, metodą „śnieżnej kuli", pozyskają kolejne osoby dla celów programu.
Polski Projekt 400 Miast składa się z kilku nawzajem uzupełniających się modułów. Jeden z nich, to interwencja medyczna, która polega na przeprowadzeniu w ciągu jednego tygodnia bezpłatnych badań przesiewowych w zakresie: pomiarów ciśnienia tętniczego oraz poziomów: cholesterolu i glukozy w surowicy krwi metodą paskową. Przewiduje się, że w każdym mieście zbadamy 300 osób. Osoby, u których zostanie wykryte nadciśnienie tętnicze, zostaną zaproszone do wzięcia udziału w specjalnym programie edukacyjnym, a ponadto przewidziano sfinansowanie im pogłębionych badań diagnostycznych. Doświadczenia wielu krajów wykazują, że działania edukacyjne, wybiegające poza tradycyjny model postępowania, efektywnie motywują chorych do regularnego przyjmowania leków i zmiany stylu życia, co prowadzi do poprawy skuteczności leczenia i znacznego zmniejszenia częstości groźnych powikłań.
Interwencja społeczna z zastosowaniem nowoczesnych metod marketingu społecznego (ulotki, plakaty, konkursy i akcja medialna) ma za zadanie zapoznanie mieszkańców z Projektem oraz zachęcanie do wzięcia udziału w proponowanych
badaniach przesiewowych. Równie ważnym elementem jest działanie na rzecz zdrowego stylu życia poprzez rzucanie palenia, podejmowanie rekreacyjnej aktywności fizycznej i przyjęcie zasad zdrowego odżywiania. Adresatem interwencji społecznej są osoby zdrowe jak i cierpiące na choroby układu krążenia. Efektem interwencji społecznej ma być podniesienie wiedzy mieszkańców na temat czynników ryzyka chorób cywilizacyjnych oraz korzyści ze stosowania aktywnej profilaktyki.
Moduł antytytoniowy będzie realizowany równolegle z kampanią „Rzuć palenie razem z nami" autorstwa prof. W. Zatońskiego. Poza działaniami bezpośrednio skierowanymi do palących i zagrożonych nałogiem przewiduje się również stworzenie lokalnych środowisk wsparcia dla propagowania „niepalenia" i zdrowego stylu życia. Jest to szczególnie ważne wobec dzieci i młodzieży, dlatego drugim elementem modułu będą działania edukacyjne adresowane do dzieci przeprowadzane na terenie szkół.
Polski Projekt 400 Miast zakłada wykorzystanie jak najwięcej możliwych środków oddziaływania i angażowania społeczności lokalnych. Efektem interwencji społecznej ma być podniesienie świadomości znaczenia czynników ryzyka i zmniejszenie częstości ich występowania.
Dla oceny efektywności Projektu przeprowadzone zostaną szczegółowe badania ankietowe.
Podmiotem realizującym program jest Akademickie Centrum Kliniczne Akademii Medycznej w Gdańsku. W program są zaangażowani także przedstawiciele innych uczelni medycznych, towarzystw naukowych, konsultanci krajowi oraz naukowcy o uznanych osiągnięciach i autorytecie.

Autorzy i partnerzy:
Honorowy patronat nad projektem objął prezydent RP Aleksander Kwaśniewski oraz Prymas Polski Józef Glemp.

Rola władz lokalnych:
Polski Projekt 400 Miast ma szansę na pełen sukces jedynie przy aktywnym wsparciu władz samorządowych i liderów lokalnych. Dlatego realizacjaposzczególnych elementów interwencji społecznej, jak i ewentualne rozszerzenie interwencji medycznej są uzależnione od decyzji podjętych przez gospodarzy miejscowości, do których program jest adresowany.
Zwiększenie liczby osób objętych interwencją medyczną wymaga dodatkowych nakładów, a ufundowanie dodatkowych nagród dla osób biorących udział w konkursach - aktywności lokalnych sponsorów.
Efektywna realizacja programu zależy także od wsparcia organizacyjnego, udzielanego przez miejscowe instytucje ochrony zdrowia, edukacji, kultury a także organizacji pozarządowych i religijnych.
Sukces programu, mierzony poprawą stanu zdrowia, jest z kolei nie do przecenienia jako inwestycja społeczna, którą będzie można w przyszłości w łatwiejszy sposób, systematycznie kontynuować.